Rys historyczny Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach 1901-2001
?Bogu na chwałę, bliźniemu na ratunek? ? pod takim hasłem strażacy ? ochotnicy o różnym pochodzeniu i politycznych zapatrywaniach chronili swoich obywateli w czasie zaborów II Rzeczypospolitej i w okresie powojennym.
Ochotnicza Straż Pożarna jest organizacją społeczną o długiej i bogatej tradycji, cieszącą się powszechnym zaufaniem.
W Piaskach, miasteczku powstałym w 1775 roku, zwanym Piaseczną Górą, pierwsi osadnicy klecili swoje domostwa jedynie z gliny i drewna, które otrzymywali od właściciela, dziedzica K.Koszutskiego. Pierwszy dom pobudował szewc Samuel Schmidt.
W chwili przejścia miasta pod panowanie pruskie znajdowało się w nim 55 budynków w reglówkę z dachem gontowym lub pokrytym słomą. Właśnie taki stan rzeczy powodował zagrożenie pożarem. W tym okresie walczono z ogniem w sposób niezorganizowany.
Pierwszy ślad dotyczący działalności przeciwpożarowej w Piaskach spotykamy w ?Przyczynkach do dziejów Piasków w czasach południowo-pruskich? Edmunda Klimkowskiego z 1937 roku, który podaje, że w roku 1793 sprzęt przeciwpożarowy składał się z jednej sikawki metalowej i jednej drewnianej oraz czterech haków i jednej beczki (Feurekufe). W roku 1806 zakupiono dwie kufy za 26 talarów.
Sprzęt przeciwpożarowy w tym czasie był niewystarczający, na co zwrócił uwagę komisarz Hirschfeld w indagandzie z 27 września 1793 roku. Proszono administrację o wyjaśnienie między innymi ?czy gmina zobowiązana jest zakupić sprzęt przeciwpożarowy i czy nie należałoby w tym wypadku zużyć na ten cel znajdującego się w kasie zasobu pieniędzy??.
Należy sądzić, że miasto Piaseczną Górę szczęśliwym trafem omijał ?czerwony kur?, gdyż nie spotyka się w zapiskach żadnych informacji o akcjach z użyciem sikawek.
Magistrat z burmistrzem wprowadzał zarządzenia mające zapobiec wybuchowi ognia, jednakże w XIX wieku nie powołano żadnej organizacji przeciwpożarowej.
22 września 1899 roku burmistrz Gostynia Franz Flieger zwołał zebranie zmierzające do powołania Ochotniczej Straży Pożarnej w Gostyniu. Z przekazów ustnych wiadomo, że powołanie straży w Gostyniu i potrzeba takiej organizacji w Piaskach spowodowała, że burmistrz Piasków Teodor Kossag -cieszący się autorytetem wśród społeczności lokalnej - zwołał na wrzesień 1901 roku zebranie w celu zorganizowania Ochotniczej Straży Pożarnej. W zebraniu uczestniczyli: dr med. Józef Dirbach - ordynator Szpitala O.O. Bonifratrów w Marysinie, Franciszek Mirau (siodlarz), Józef Lisiecki (fryzjer), Kazimierz Białecki (krawiec), Mikołaj Nowacki (właściciel cegielni), Roman Radoła (młynarz), Jan Talarski (stolarz), Feliks Talarczak (restaurator), Bronisław Leszczyński (stolarz), Wojciech Leszczyński (stolarz), Ignacy Wojtkowiak (Kupiec), Piotr Kaniewski (kupiec).
Posiadane dane nie pozwalają na odtworzenie pierwszego zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach.
W dniu 23 września 1920 roku burmistrzem Piasków został Jan Trafankowski, którego w tym samym roku, na zebraniu strażackim, wybrano na prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach.
Po odzyskaniu niepodległości cała jednostka liczyła 28 członków. Skład zarządu był następujący:
Prezes - Jan Trafankowski ( burmistrz)
Sekretarz ? Jan Mogiełka (kupiec)
Naczelnik ? Wawrzyn Łukaszewski ( budowlaniec)
Gospodarz ? Wawrzyn Wajszczak (kołodziej).
Po zaborcach Ochotnicza Straż Pożarna odziedziczyła sikawkę, która była przechowywana w "?szopie specjalnej przy szpitalu?, natomiast w 1928 roku za 2859,20 zł magistrat kupił sikawkę firmy Fidoff.
Akta miasta Piasków zawierają informacje, że w 1921 roku spaliły się: dom Borowczaka, stodoły Langnera i dwie stodoły należące do zakładu w Marysinie. W tym czasie bezpieczeństwo od pożaru zapewniała straż ogniowa, która była obowiązkowa.
OSP Piaski dysponowała wówczas następującym sprzętem:
? 2 beczkowozy konne
? 1 sikawka ręczna
? 3 bosaki
? 1 drabina przystawna
? 1 tłumnica
? 30 metrów węża tłoczonego
? 6 metrów węża ssącego.
W 1925 roku piaskowscy strażacy gasili stodoły Ślachetki w Grabonogu, zaś w 1928 roku za udział w gaszeniu pożaru na Św. Górze otrzymali podziękowanie od ojca przeora Służałka.
W ?Orędowniku Powiatowym? nr 70 i 72 z września 1931 czytamy, że Ochotnicza Straż Pożarna w Piaskach obchodzić będzie w dniu 20 września 1931 roku jubileusz 30-lecia. Program uroczystości przewidywał:
9:30 przyjazd gości na dworzec kolejowy
9:45 zbiórka pod lokalem Stroińskiego
10:00 wymarsz do kościoła parafialnego w Strzelcach Wielkich
12:30 powrót na rynek w Piaskach i defilada oddziałów przed władzami
13:00 zebranie jubileuszowe i dekoracja odznaczeniami zasłużonych działaczy
13:30 obiad w sali Stroińskiego
15:30 ćwiczenia oddziałów
19:30 zabawa taneczna.
18 września 1932 roku strażacy z OSP Piaski gasili palącą się stodołę Jana Andrzejczaka w Grabonogu, natomiast 17 marca 1933 roku zabudowania gospodarcze Franciszka Radoły (także w Grabonogu).
26 sierpnia 1933 roku w Gostyniu powstał Związek Straży Pożarnych Okręgu Gostyńskiego.Do władz związku weszli przedstawiciele OSP Piaski: Franciszek Sikora oraz Franciszek Jakubowski.
Strażacy odnosili sukcesy w kolejnych zawodach. 25 września 1933 roku w Krobi OSP z Piasków zdobyła 140 punktów i tym samym zajęła II miejsce na 17 drużyn biorących udział w imprezie. W 1935 roku, podczas zawodów w Gostyniu, piaskowska OSP zajęła I miejsce uzyskawszy 127 punktów.
W okresie międzywojennym strażacy regularnie obchodzili Tydzień Strażaka i Tydzień Obrony Przeciwpożarowej, podczas których zbierano datki pieniężne od lokalnej społeczności. Za uzbierane środki zakupiono drabinę Szczerbowskiego, 2 linki ratownicze oraz drabinę hakówkę.
Członkowie OSP Piaski we wrześniu 1939 zorganizowali w wójtostwie zbiórkę na Fundusz Obrony Narodowej, w czasie której zebrali 45 zł. Ostatnią imprezą, jaka odbyła się przed wybuchem II wojny światowej, było strzelanie rejonowe w dniu 18 czerwca 1939 w ramach OSP Piaski.
Okres okupacji przerwał działalność Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach. Niemcy zorganizowali straż przymusową, do której wciągnięto część członków straży pożarnej. W tym czasie okupant wyposażył strażaków w motopompę, umundurowanie drużyny ćwiczącej oraz większą ilość węży.
We wrześniu 1945 roku z inicjatywy Stanisława Miraua i Franciszka Sikory doszło do reaktywowania Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach. Pierwszy powojenny zarząd przedstawiał się następująco:
Prezes Stanisław Mirau
Wiceprezes Franciszek Sikora
Podnaczelnik Józef Nowak
Gospodarz Józef Ciemniak
Skarbnik Roman Gogolewski
Sekretarz Marcin Grześkowiak
Mechanik Józef Kolan
29 kwietnia 1947 roku w lokalu druha Jana Mogiełki na zebraniu sprawozdawczo- wyborczym dokonano zmiany zarządu OSP Piaski. Prezesem został Franciszek Nowacki ? przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w Piaskach, powstaniec wielkopolski, uczestnik I wojny światowej i wojny z 1920 roku.
Podobnie jak w latach poprzednich, również i w tym okresie strażacy brali czynny udział we wszystkich akcjach, jakie miały miejsce na naszym terenie. Uczestniczyli w gaszeniu pożarów, w ćwiczeniach, zawodach i manewrach.
W 1953 roku przeprowadzono reorganizacje w jednostkach straży pożarnej ? w miejsce zarządów powołano komendy strażackie. Działalność komend trwała do września 1957 roku.
W dniu 8 listopada 1958 roku w jednostce Ochotniczej Straży Pożarnej Piaski odbyła się podniosła uroczystość poświęcenia i wręczenia jednostce sztandaru. Po zbiórce o godzinie 9:15 z sali miejscowej gospody nastąpił wymarsz z orkiestrą do kościoła w Piaskach. Chorążym sztandaru był druh Tadeusz Jakubowski w asyście druhów Jana Przybylak i Władysława Nowaka. Sztandar poświęcił ksiądz Fengler, który następnie odprawił mszę św. za zmarłych członków OSP Piaski oraz za pomyślność strażaków w ich dalszej działalności. Po uroczystościach kościelnych w sali miejscowej gospody odbyła się akademia. Uczestniczyli w niej członkowie OSP z rodzinami oraz zaproszeni goście: druh Franciszek Pernaczyński ? Prezes Powiatowego Zarządu OSP, druh Józef Sobierajski ? Komendant Powiatowy OSP, Tomasz Andrzejewski ? Przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej, druh Franciszek Junghan ? naczelnik OSP Cukrownia Gostyń, Helena Całujek ? kierownik szkoły w Piaskach oraz prezesi z Borku i Godurowa.
W czerwcu 1960 roku zainstalowano elektryczną syrenę zakupioną przez Gromadzką Radę Narodową w Piaskach za kwotę 1500 zł. W tym samym roku 2 koła do beczkowozu wykonali kołodziej Stanisław Wajszczak i kowal Marian Matuszak.
W 1962 roku na ówczesne władze nakazały zlikwidować pierwszy sztandar jednostki, który dzięki przechowaniu w kościele przetrwał do dnia dzisiejszego.
W roku 1966 Zarząd Powiatowy przekazał jednostce OSP Piaski motopompę ?Polonia M.- 800?, zaś w roku 1971 jednostka otrzymał nowy samochód marki ?Żuk?, który po 6 latach eksploatacji zastąpiony został ?Starem 26-P?.
Rok 1982 okazał się znamienny dla OSP Piaski, gdyż właśnie wtedy rozpoczęto budowę remizy strażackiej. 17 maja 1987 roku jest datą szczególną, bowiem tego dnia dokonano uroczystego przekazania do użytku remizy strażackiej, zaś jednostka otrzymała nowy sztandar oraz nowoczesny wóz bojowy.
Przemiany ustrojowe po 1989 roku spowodowały, że obowiązek finansowania OSP spadł na samorząd gminny. Wprowadzono korekty w zasadach współdziałania z Państwową Strażą Pożarną. Decyzją z 20 lutego 1995 roku Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej OSP Piaski włączono do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego.
W latach dziewięćdziesiątych Ochotnicza Straż Pożarna w Piaskach uczestniczyła w zarówno akcjach ratowniczych spowodowanych intensywnymi opadami deszczu, jak i w pożarach wywołanych nadmierną suszą. Druhowie bohatersko walczyli z ogniem w lasach Nadleśnictwa Grodziec i Żagania.
W roku jubileuszowym jednostka OSP Piaski liczy 56 członków czynnych i honorowych. Piaskowska straż jest dobrze wyposażona w sprzęt do szeroko pojętego ratownictwa. Strażacy dysponują między innymi :
? średnim samochodem ratowniczo ? gaśniczym typu GBA1,8/24DAF zakupionym 10 lutego 2001 roku w Tilburgu (Holandia)
? średnim samochodem ratowniczo ? gaśniczym GBA 2,5/16 STAR 244
? samochodem operacyjnym POLONEZ 1500
? 4 motopompami ( w tym jedna pływająca)
? pilarkami do drewna
? pilarkami do betonu i stali
? aparatami powietrznymi dróg oddechowych
? agregatami prądotwórczymi
? innym sprzętem i urządzeniami służącymi do ratowania mienia i życia
ludzkiego.
Członkowie straży pożarnej w galowych mundurach uczestniczą w obchodach święta Bożego Ciała oraz trzymają wartę przy Grobie Pańskim podczas Świąt Wielkanocnych w tutejszym kościele parafialnym.
100 - lecie pożytecznej pracy wszystkich ochotników, funkcyjnych, członków zarządów i sympatyków OSP Piaski daje okazję do oddania hołdu za wzór patriotyzmu, idei służby społeczeństwu, zaangażowaniu i ofiarności. Zawsze byli, są i będą gotowi pospieszyć ?Bogu na chwałę i bliźniemu na ratunek?.
Na zebraniu sprawozdawczo wyborczym w marcu 2006 roku dokonały się zmiany w zarządzie naszej OSP. Obecny zarząd przedstawia się następująco:
Prezes ? Stanisław Matuszak
Z-ca Prezesa ? Jan Majchrzak
Naczelnik ? Michał Pohl
Z-ca Naczelnika ? Robert Tomiak
Skarbnik ? Zygmunt Sarbinowski
Sekretarz ? Piotr Nowak
Członek ? Grzegorz Pawlaczyk
Gospodarz ? Roman Jakuszek
Działalność Zarządu kontroluje Komisja Rewizyjna w składzie:
Przewodniczący ? Paweł Stężycki
Z-ca Przewodniczącego ? Witold Majchrzak
Członek ? Karol Nawrocki
Od maja 2007 roku nasza OSP poszczycić się może nowym ciężkim samochodem ratowniczo gaśniczym GCBA 5/24 marki JELCZ 010, który został przekazany z Państwowej Straży Państwowej w Gostyniu, podczas powiatowych obchodów dnia strażaka.
Jednostka jest w miarę dobrze wyposażona w sprzęt do szeroko pojętego ratownictwa. Strażacy dysponują obecnie między innymi :
? ciężkim samochodem ratowniczo gaśniczym GCBA 5/24 Jelcz 010
? średnim samochodem ratowniczo ? gaśniczym GBA 1,8/24 DAF
? samochodem operacyjnym POLONEZ 1500
? 5 motopompami ( w tym dwoma pływającymi)
? pilarkami do drewna
? pilarkami do betonu i stali
? aparatami powietrznymi dróg oddechowych
? agregatami prądotwórczymi
oraz innym sprzętem i urządzeniami służącymi do ratowania mienia i życia ludzkiego.
Od 1996 r. jednostka posiada selektywny system alarmowania z powiadamianiem indywidualnym strażaków. Również stan wyszkolenia członków jednostki jest na dobrym poziomie. Co roku strażacy uczestniczą w szeregu kursów (w tym ratowników medycznych), szkoleń i ćwiczeń podnosząc swe umiejętności. OSP to również miejsce dla młodzieży, która tworzy szeregi Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. W roku jubileuszowym w jednostce działa 52 członków w tym 5 honorowych Działają drużyny: młodzieżowa chłopców, oraz drużyna kobieca i męska, które co roku biorą udział w gminnych zawodach sportowo-pożarniczych.
Nasza jednostka uczestniczy w likwidacji kilkudziesięciu zdarzeń, zarówno pożarowych jak i innych miejscowych (jak wypadki drogowe itp.). W 2005 r. podczas letniej suszy nasza jednostka jako pierwsza podjęła działania ratowniczo gaśnicze przy likwidacji bardzo dużego pożaru o powierzchni ponad 35 ha zboża na pniu sąsiadującym z terenami leśnymi na pograniczu Piasków i Drzęczewa.
W bieżącym roku strażacy rozpoczęli remont remizy, który nie byłby możliwy, gdyby nie ogromne zaangażowanie naszych strażaków oraz pomoc finansowa sponsorów i darczyńców w tym Gminy Piaski. Prace remontowe wykonywane są w czynie społecznym przez grono ochotników. Generalnie, są to tylko niektóre wydarzenia wybrane w tym okresie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Piaskach.
